سازمان صلیب سرخ و هلال احمر از بزرگترین سازمان های انسان دوستانه در جهان است که نقش مهمی در یاری رساندن به انسان های آسیب دیده و نیازمند دارد.


تاريخچه صليب سرخ وهلال احمر:  

در سال 1859 ميلادي بين اتريش وفرانسه در حوالي روستاي سولفورينو ايتاليا جنگي به مدت 16ساعت رخ دادكه اين جنگ حدود 40000 نفر كشته وزخمي به جا گذاشته،از طرفي ديگر كادر پزشكي دو طرف نيز،به علت انبوه مجروحين توانايي رسيدگي به آسيب ديدگان جنگ را نداشت . بنابراين تعدادي از افراد غير نظامي داوطلب امداد رساني به مصدومين شدند،از جمله تاجر33 ساله سوئيسي به نام هانري دونان كه مدت 3 شبانه روز را به همراهي با كادر پزشكي فرانسه كه بدون هيچ تبعيضي به درمان مجروحين دو طرف مي پرداختند، سپري كرد. ايشان 3 سال بعد كتاب خاطرات جنگ سولفورينو را به نگارش درآورد و درآن پيشنهاد تشكيل جمعيتي هميشگي و داوطلب براي امداد رساني در جنگ را ارائه كرد.دونان سال بعد در ‍‍ژنو پايتخت سوئيس با همراهي چند تن از بزرگان كشوري ، نظامي و درماني كشورش كميته اي 5 نفره را تشكيل داد كه در حقيقت بنيان صليب سرخ بود. با پيوستن 16 كشور درسال 1863 كميته بين المللي صليب سرخ با نشان معكوس رنگ پرچم كشور دونان تاسيس گرديد.

وي پيشنهاد كرد كه خدمت به زخمي هاي نظامي، فعاليتي بي طرف محسوب شود و "انجمن ژنو امور عام المنفعه" با علاقه ي وافر از پيشنهاد وي استقبال كرد. در نتيجه، يك كنفرانس بين المللي با شركت نمايندگان 16 كشور در ژنو تشكيل شد و موافقتنامه 1864 ميلادي براي بهبود وضع مجروحان جنگ، تدوين شد و به امضاي نمايندگان دوازده دولت از كشورهاي شركت كننده رسيد.

مواردي که در اين موافقتنامه پيش بيني شد، شامل موارد زير بود:

- بي طرف شمردن متصديان خدمات پزشكي نيروهاي مسلح،

- رفتار انساني با زخمي ها،

- بي طرفي غير نظامياني كه داوطلبانه به كمك مجروحان جنگ مي شتابند،

- علامتي بين المللي به منظور مشخص ساختن اعضا و وسايلي كه در اين راه به كار مي روند که بر اساس مليت دونان و به تقليد از پرچم سوئيس ، به شکل صليبي سرخ بر زمينه اي سفيد انتخاب شد.

در سال 1963 ميلادي، در 88 كشور جهان، جمعيت هاي ملي صليب سرخ پديد آمد.

همچنين دو گروه بين المللي ديگر که مركز آنها نيز در ژنو بود، داير شد:

يكي "كميته بين المللي صليب سرخ" که در سال 1863 ميلادي تأسيس شد و از 25 نفر از بزرگان سوئيسي تشکيل شده بود كه هنگام جنگ به عنوان ميانجي بي طرف خدمت کنند.

دوم "اتحاديه جميعت هاي صليب سرخ" بود که در سال 1919 ميلادي تاسيس شد و هدفش كمك هاي متقابل و همكاري و توسعه فعاليت هاي مربوطه در زمان صلح بود.

فعاليت صليب سرخ بين المللي از پايان جنگ جهاني دوم توسعه فراواني يافت.

چند سال بعد در سال 1876 كشور تركيه از پذيرش نشان صليب سرخ سرباززد و نشان هلال احمر بروي زمينه سفيد ، كه معكوس پرچم كشورش بود را به كار برد كه كشورهاي اسلامي نيز به پيروي آن از اين نشان استفاده كردند

در حال حاضر صليب سرخ و هلال احمر بين‌المللي بزرگ ترين شبكه بشردوستانه غيرسياسي و امداد رساني جهاني را تشكيل مي ‌دهد.

امروزه در سطح بين‌المللي يكي از معيارهاي سنجش ميزان فعاليت هاي بشردوستانه و غيرسياسي در هر كشور، وضعيت جمعيت ملي صليب سرخ و يا هلال احمر و عدم وابستگي و غيرسياسي بودن آن است.

كميته بين المللي صليب سرخ(ICRC )، كه مقر آن در ژنو( سوئيس) قرار دارد، سازماني است بي طرف، بي غرض و مستقل كه وظيفه منحصراً بشردوستانه آن عبارت است:

حفاظت از زندگي و كرامت قربانيان جنگ و نيز خشونت داخلي، و ياري رساندن به آن ها. فعاليت هاي كميته بين المللي بر پايه مقررات حقوق بشردوستانه استوار است و در موارد سياسي، ديني و عقيدتي بي طرف است.



تاريخچه هلال احمر در ایران:

جمعيت شير و خورشيد سرخ ايران در سال 1301 خورشيدي تاسيس گرديد. اولين جلسه جمعيت شير خورشد سرخ ايران نيز در عيد غدير خم سال 1302 در عمارت گلستان برگزار گرديد ولي سنگ بناي اين جمعيت در 14 فروردين همان سال بود . در سال 1303 خورشيدي توسط كميته بين المللي صليب سرخ و فدراسيون بين المللي جمعيت هاي صليب سرخ و هلال احمر به رسميت شناخته شد و با ايجاد شعبه هاي مختلف در شهرها فعاليت هاي خود را به صورت مستقل و زيرنظر هيئت مديره آغاز كرد. جمعیت هلال احمر ایران به جاي استفاده از نشان صليب سرخ و يا هلال احمر، علامت شير و خورشيد سرخ را به عنوان نشان جمعيت خود انتخاب كرد و با تلاش ها و پيگيري متمادي دولت و جمعيت ايران، سرانجام علامت شير و خورشيد در كنفرانس ژنو در سال 1929 به عنوان نشان سوم مورد حمايت بين‌المللي، به تصويب رسيد.

از آن پس سه نشان صليب سرخ، هلال احمر و شير و خورشيد سرخ به عنوان نشانه هاي رسمي بين‌المللي شناخته شدند.


پس از پيروزي انقلاب اسلامي و در سال 1359 ، دولت ايران با ارسال نامه ‌اي به دولت سوئيس به عنوان امين و نگاهدارنده قراردادهاي چهارگانه ژنو، اعلام نمود كه استفاده از شير و خورشيد سرخ را به تعليق درآورده و به جاي آن از علامت هلال احمر استفاده خواهد نمود.

از آن پس جمعيت شير و خورشيد سرخ ايران به جمعيت "هلال احمر جمهوري اسلامي ايران" تغيير نام داد. نيازهاي مالي این جمعیت ابتدا به طور عمده از سوي مردم و افراد خاص و موقوفه ها تامين مي شد و با وجود نو پا بودن در همان سال ها به فعاليت هاي خيريه بسياري ازجمله ايجاد زايشگاه، مطب هايي كه خدمات رايگان ارائه مي دادند، مشاركت در فعاليت هاي آبرساني، احداث جاده هاي شوسه و كمك به بهداري ارتش پرداخت . تا زمان وقوع انقلاب اسلامي در سال 1357 اين جمعيت توانسته بود در سراسر كشور 500 بيمارستان و مركز درماني با مجموع 15000 تخت بيمارستاني، چندين مركز جوانان و كودكان، پرورشگاه، آموزشگاه پرستاري، مراكز دارويي وجاده اي، امداد هوايي و دريايي و بانك خون تاسيس كند و تجهيزاتي نظير 5 فروند هواپيما، كشتي بيمارستاني، 5 فروند بالگرد و بيش از 2000 وسيله حمل و نقل زميني را در اختيار داشت. در حال حاضر بيشتر فعاليت هاي جمعيت حول محور امداد رساني به آسيب ديدگان حوادث طبيعي متمركز شده و ضمناً با تاسيس مراكز درماني وتوانبخشي و سازمان هاي جوانان و داوطلبان و همچنين توليد دارو و تجهيزات پزشكي، ‌در ساير زمينه هاي مرتبط نيز بصورت يك موسسه خيريه خدمت مي كند و با كمك شعب استاني و تجهيزات مناسب، بزرگترين سازمان امدادي كشور محسوب مي شود.


جمعيت‌هاي ملي هلال احمر و صليب سرخ:در سراسر جهان وظيفه دارند براساس اصول هفتگانه نهضت بين المللي صليب سرخ و هلال احمر (انسانيت، بي‌غرضي، بي‌طرفي، عدم وابستگي، خدمات داوطلبانه، يگانگي و جهانشمولي) نسبت به ارايه خدمات انسان دوستانه و حمايت از مددجويان اقدام نمايند.


اهداف جمعيت هلال احمر:

- تلاش براي تسكين آلام بشري

- تأمين احترام انسانها

- برقراري دوستي، تفاهم متقابل و صلح پايدار ميان ملتها

- حمايت از زندگي و سلامت انسانها


داوطلبان جمعيت هلال احمر:اشخاصي هستند كه به اصول جمعيت احترام گذاشته و در قالب گروه‌هاي داوطلبي مهارت، هدايت، حمايت و مشاركت به صورت سازماندهي شده خدمات مربوطه را ارايه مي نمايند.

اعضاي جمعيت هلال احمر:اشخاصي هستند كه متعهد به اصول بنيادين جمعيت و نشر آن بوده و از اساسنامه پيروي و نسبت به اجراي مصوبات مجمع عمومي و شوراي عالي جمعيت اقدام نمايند. 

سازمان جوانان هلال احمر:اعضای سازمان جوانان جمعیت هلال احمر با انجام تمرینات مختلف آمادگی های لازم جهت نجات جان زلزله زدگان را کسب می کنند و با شرکت در مانورها آموخته های خود را می آزمایند.


سازمان داوطلبان جمعيت هلال احمر:

سازمان داوطلبان به منظور احيا و تحقق اصل خدمات داوطلبانه، با هدف حمايت از اقشار آسيب‌پذير از طريق سازماندهي و بهره‌گيري از توان و مساعدت افراد و اقشار توانمند در سال 1338 تشكيل گرديده است و تاكنون خدمات متنوعي چون: كمك به درمان بيماران محروم، حمايت از كودكان آسيب‌ديده و باقيمانده از حوادث و سوانح، كمك به آسيب‌ديدگان باقيمانده از زلزله، سيل و ساير بلاياي طبيعي، مشاركت در جذب كمكهاي مردمي براي جبهه هاي جنگ و ... را ارايه نموده است.


سازمان داوطلبان دو مأموريت اصلي برعهده دارد:

مأموريت اول: جذب نيروي انساني و مشاركتهاي مردمي:

سازمان داوطلبان با جذب، سازماندهي و بهره‌گيري از توان اقشار و افرادي كه تمايل به مشاركت در اهداف انسان‌دوستانه جمعيت هلال احمر را دارند، به نيازمندان كمك مي‌نمايد. اين افراد حسب تمايل خود، عضو يا داوطلب جمعيت هلال احمر مي‌شوند. همچنين داوطلبان با مشاركت در برنامه هايي چون اجراي پروژه هاي داوطلبانه، حضور در پايگاههاي جمع آوري كمكهاي مردمي، حضور در مناطق آسيب ديده (ويژه داوطلبان آموزش ديده)، مشاركت در طرح ها و برنامه هاي ديگر، جمعيت را در كمك رساني هرچه بيشتر به نيازمندان و آسيب‌ديدگان ياري مي‌دهند.


مأموريت دوم : ارايه خدمات حمايتي به نيازمندان آسيب‌پذير و آسيب ديده در زمان وقوع حادثه و شرايط عادي

اين خدمات شامل كمك به :

- آسيب ديدگان حوادث و سوانح غير مترقبه.

- پناهندگاني كه به علت حوادث انساني و طبيعي مجبور به ترك كشور متبوع خود شده اند.

- آوارگاني كه در اثر بلاياي طبيعي و يا انساني، كسب و كار، مسكن و سرمايه خود را از دست داده‌اند.

- بيماران محروم كه حسب تشخيص مددكاران، امكان پرداخت هزينه درماني خود را نداشته باشند.


اهم فعاليت هاي سازمان داوطلبان:

- پاسخگويي به نياز افراد و اقشار بي بضاعت از محل كمكها و خدمات داوطلبانه.

- اجراي فراخوان هاي مردمي براي جمع آوري كمكهاي نقدي و غيرنقدي در زمان وقوع حوادث.

- جمع آوري اعانات جمعيت از طريق استقرار صندوق در اماكن عمومي و پرتردد.

- ارايه خدمات مشاوره اي و حمايت هاي رواني به آسيب ديدگان از بلاياي طبيعي و مددجويان و اعزام تيم‌هاي حمايت رواني داوطلبي به مناطق زلزله زده و ...

- اجراي پروژه‌هاي داوطلبي در كليه استان‌ها با مشاركت داطلبان.

- شناسايي و برقراري ارتباط و همكاري با سازمان‌هاي غيردولتي (NGOs) همسو با اهداف جمعيت‌هلال‌احمر و اجراي پروژه هاي مشترك.

- تعامل وهمكاري باسازمان انتقال خون در كليه مراكزاهداي خون استانهاوشعب شهرستانهاتوسط داوطلبان


علاقمندان مي‌توانند جهت كسب اطلاعات بيشتر به شعب جمعيت در سراسر كشور مراجعه نمايند و يا با تكميل فرم مشخصات و ارسال آن به شعب جمعيت محل سكونت خود، مراحل عضويت را طي نمايند.

تهران، خيابان آيت‌ا... طالقاني نبش سپهبد قرني، جنب داروخانه هلال احمر، شماره 313

تلفن : 9-88800736 ،دورنگار :88805250

پست الكترونيكي : volunteers@rcsir